Op leven en dood | Zelfbepaling

Ieder mens, elk individu mag zijn/haar leven naar waarde schatten en beslissen het al dan niet verder te zetten. Dit is een ongebruikelijke maar niet onbelangrijke herformulering: het gaat niet om een keuze voor de dood, maar om een keuze voor of tegen het leven. Niemand heeft mee kunnen beslissen of hij/zij wou bestaan, zelf wou leven. Leven is iets waarvoor men pas later kan, en dus ook mag, kiezen. Het staat iedereen vrij om het leven niet (meer) aan te willen. Idealiter houdt men bij die beslissing ook rekening met de personen en belangen die daardoor geschaad (kunnen) worden en probeert men die schade in de mate van het mogelijke te beperken.

Euthanasie verschilt van zelfdoding omdat bij euthanasie actieve hulp vereist is van één of meerdere anderen. Die ander(en) kunnen dan ook vanuit hun eigen zelfbepaling, belangen en waarden, voorwaarden stellen, zich proberen indekken, verantwoorden. Dat wordt gewoonlijk ook wettelijk geregeld. Die wetgeving is doorgaans (te) restrictief. Niet alleen omdat mogelijke criminele feiten voorkomen moeten worden, ook omdat (menselijk) leven vanuit een religieuze levensbeschouwing van 'god gegeven' is, en dus niet door de mens beëindigd, 'teruggegeven' mag worden; mogelijk ook omdat een zelfgekozen dood voor veel omstanders een ontwaarding lijkt in te houden van leven in het algemeen of het eigen leven.

Verschenen in De Morgen en in De Standaard van 27 maart 2009, alsook op www.ikhebeenvraag.be