Europalia in 2015 gewijd aan Turkije | De honderdste verjaardag van de Turkse genocide op Armeniërs

2015 moet zowat  het ongelukkigste jaar zijn om Europalia aan Turkije te wijden. Onvoorstelbaar dat zij die het hele jaar 2014 bezig geweest zijn met de honderdste verjaardag van het begin van de Grote Oorlog blijkbaar ongevoelig zijn voor het lot en het leed van de Armeniërs in diezelfde jaren.

.
De genocide op de Armeniërs zat er in zekere zin ook aan te komen. In de jaren 1894-1896 werden in het Ottomaanse rijk ca 300.000 Armeniërs uitgemoord. In 1909, een jaar nadat de Jonge Turken aan de macht waren gekomen, werden nog eens 30.000 Armeniërs omgebracht. Profiterend van de oorlog werden tussen 1915-1917 naar schatting 1.200.000 Armeniërs, twee derden van de totale Armeense bevolking, koelbloedig uitgemoord. Deze volkenmoord werd bevolen en georganiseerd door de Turkse regering. Geheimhouding werd bevolen maar verscheidene onbetwijfelbare documenten (notulen van de vergadering waarop de genocide werd gepland, getelegrafeerde uitroeiing- en deportatiebevelen) bleven bewaard. Armeniërs werden achternagezeten, opgepakt, gedeporteerd, moesten slavenarbeid verrichten en werden koelbloedig vermoord. Zonder enige militaire noodzaak werden ook sadistische gruweldaden bedreven.


Vlak voordat Adolf Hitler op de Obersalzberg zijn generaals het sein gaf om op 1 september 1939 Polen binnen te vallen (zoals al snel bleek het begin van WO-II) zou hij zo goed als zeker verwezen hebben naar de Armeense genocide met de vaak aangehaalde zin: “Wie, tenslotte, heeft het vandaag nog over de uitroeiing van de Armeniërs?”. Dat Hitler van deze uitroeiing afwist, had vermoedelijk te maken met het in 1933 in Duitsland verschenen boek van de Tsjechische schrijver Franz Werfel, ‘De veertig dagen van Musa Dagh’, over de uitroeiing van veel Armeniërs. De aan Hitler toegeschreven uitspraak over de Armeense genocide wordt vaak verkeerdelijk gebruikt in de context van de Endlösung (verkeerdelijk Holocaust geheten, een slachtofferterm), maar had alleen te maken met de oorlog tegen de Polen die hij vernietigend wou (“zonder mededogen mannen, vrouwen kinderen van Poolse afkomst en taal te doden”).

 

 

 

Aanvulling bij een artikel van Jef Coek (http://salonvansisyphus.wordpress.com/2014/12/14/cultuurfestijn-met-genocide/) geschreven op 15.12.2014